objawy typowe w anemii z nied B12 a nieobecne w niedoborze kwasu foliowego
zaburzenia układu nerwowego
źródło wit B12
mięso, mleko i jego przetwory
na jaki czas starczają zapasy ustrojowe wit B12
3-6 lat
źródła kwasu foliowego
warzywa liściaste - folium = liść
szpinak, sałata, kapusta, brokuły, szparagi, kalafior, brukselka, drożdże piwowarskie, wątroba, żółtko, pszenica, pomarańcze, banany, awokado
-termolabilny - niszczenie pod wpł T
najczęstsza przyczyna anemii z nied B12
- brak czynnika wewnętrznego IF - zanikowe autoimmunologiczne zap bł ślu żołądka typu A i bezkwaśność = ch. Addisona-Biermera (przeciwciała p/ IF i komórkom okładzinowym) = czynnik raka żołądka - gastroskopia co 2-3 lata
najczęstsze przyczyny anemii z nied kwasu foliowego
-alkoholizm
-niedożywienie
-gotowanie
objawy anemii z nied B12
*bladość/ słomkowożółta skóra
*nudności, biegunki, zaparcia
*osłabienie apetytu
*pieczenie i ból języka (zwł po kwaśnych/ ostrych)
*zaburzenia czucia wibracji i ułożenia, niepewny chód, drętwienie, bolesne parestezje rąk i nóg, objawy piramidowe
*drażliwość, upośledzenie pamięci
*demencja, psychoza
obj neurologiczne - >6 m-cy, często nieodwracalne
przyczyna słomkowożółtej skóry w niedoborze B12
-stan przedżółtaczkowy = nieefektywna erytropoeza z hemolizą zewnątrzszpikową + skrócenie przeżycia dojrzałych rbc
przyczyna objawów gastroenterologicznych w nied B12
-zmiany w komórkach nabłonka jamy ust, żołądka, jelit
język Huntera
-w anemii z nied B12 = gładki, żywoczerwony, zanik brodawek smakowych
rozpoznanie anemii z nied B12 lub kwasu foliowego
-obniżenie rbc nieproporcjonalnie duźe do Hb
-często leukopenia z granulocytopenią, małoPLT, obniżenie RET
-anizopoikilocytoza, megalocytoza rbc
-hipersegmentacja jąder granulocytów obojętnochł (sześć i więcej segmentów)
-wzrost LDH i bili pośredniej (hemoliza)
-stężenie B12
-oznaczenie przeciwwciał p/IF
-gastroskopia - zap zanikowe błony ślu typu A w histpat
leczenie niedoboru wit B12
- brak wchłaniania z p pok! - droga parenteralna i.m./s.c.
-1000 dziennie przez tydzień -> 2 x w tygodniu przez 2 tygodnie -> raz w tygodniu przez 4 tygodnie -> raz w miesiącu przez kilka miesięcy -> co 2-3 miesiące do końca życia
-suplemetacja Fe i potasu
-wege - p.o. zapobiegawczo B12
leczenie niedoboru kwasu foliowego
*p.o. 5mg dziennie, przy zaburzeniach wchłaniania 15-20mg dziennie
dawka kwasu foliowego przy terapii metotreksatem, sulfonamidami, trimetoprimem
100-200mg dziennie